Origen del apellido Cousiño.
Etimología :
1.- Sobrino.
de Couso
2.- Agujero a modo de trampa, que se prepara en el monte para cazar animales, sobre todo lobos.
3.- Depósito cuadrado de madera, piedra o incluso de cemento, utilizado para guardar los gramos o semillas.
4.- Parte izquierda de una embarcación, mirando de popa la proa.
Toponímia del apellido Cousiño
El apellido Cousiño tiene posible origen toponímica.
en Galicia encontramos los siguientes lugares
con la grafía O Cousiño
- en la
parroquia de Santa María de Toubille, en el municipio de Láncara (Lugo).
- en la
parroquia de Santiago de Nespereira, en el municipio de Sarria (Lugo).
Distribución en Galicia del apellido Cousiño.
En Pontevedra: en los municipios de Vigo (97), O Covelo (45), A Cañiza (26), Ponte Caldelas (26), A Lama (21), Mondariz (18), Pontevedra (16), Valga (14), Fornelos de Montes (11), Cangas (9) y Marín (6).
En A Coruña: en las comarcas de O Sar (9) y A Coruña (7).
En Pontevedra: en las comarcas de Vigo (120), A Paradanta (71), Pontevedra (69), O Condado (21), Caldas (17) y O Morrazo (15).
Distribución en España del apellido Cousiño.
en las provincias de Pontevedra (147), A Coruña (14), Barcelona (9) y Madrid (7).
en las comunidades de Galicia (161), Cataluña (9) y Comunidad de Madrid (7).
Heráldica del apellido Cousiño
Relación de escudos heráldicos o blasones del apellido Cousiño
Linaje gallego procedente de Portugal, según la Enciclopédia Gallega tiene su origen en Don García Rodríguez, Ricohome portugués, a quien llamaban O Couteiro, de cuyo vocablo derivó el apellido Coutiño en Portugal y Cousiño en Galicia.
Armas:
En campo de oro, 5 estrellas de gules, puestas en cruz aspada.
Datos en PARES del apellido Cousiño
Relación de documentos encontrados en la Web del Portal de Archivos Españoles (PARES) de personas con el apellido Cousiño, clasificadas ascendentemente por fecha.
1.- Real auto ordinario de la audiencia de Galicia a solicitud del monasterio de Santa María de Armenteira ordenando a José Cousiño, mayordomo y juez pedáneo de la feligresía de Santa Cruz de Castrelo, que no entrase ni ejerciese sus cargos en el coto de Serantellos, jurisdicción de dicho monasterio. 1775.
Cód. Ref: ES.28079.AHN/3.1.2.11.16//CLERO-SECULAR_REGULAR,5442,N.14
Datos en Otros archivos del apellido Cousiño
Relación de documentos encontrados en otros archivos (Catastro de la Ensenada, el Portal RILG Recursos Integrados da Lingua Galega y en este caso del Corpus Xelmírez - Corpus Lingüístico da Galicia Medieval) de personas con el apellido Cousiño, clasificadas ascendentemente por fecha.
en documento del año 1455 "... QUE TOMARON OS PANOS A GOMES COUSIÑO, VESIÑO DE BETANÇOS, QUE..." .
Datos en el ARG del apellido Cousiño
Relación de documentos encontrados en el Archivo del Reino de Galicia, de personas con el apellido Cousiño, clasificadas ascendentemente por fecha.
1.- BLAS ALONSO Y CONSORTES CON JUAN COUSIÑO Y SABINA GÓMEZ, SOBRE RESTITUCIÓN DE BIENES EN LEBOSENDE 1610.
2.- LOS VECINOS DE LA JURISDICCIÓN DE CALDEBERGAZO Y DOMINGO COUSIÑO CON LOS DE L COTO DE REVELLÓN. AUTO ORDINARIO SOBRE PASTOS COMUNES. 1693.
3.- ROQUE JACINTO COUSIÑO Y FIGUEROA CON JOSÉ AYERDI Y LUIANDO, SOBRE DESPERFECTOS DE BIENES VINCULARES SITOS EN COTOBAD. 1700.
4.- MANUEL ALONSO, PROCURADOR GENERAL DE AVIÓN, CON ROQUE JACINTO COUSIÑO, JUEZ ORDINARIO DE DICHA JURISDICCIÓN, SOBRE DAR PRECIO A LOS VINOS 1753.
5.- MANUEL ALONSO, PROCURADOR GENERAL DE AVIÓN, CON ROQUE JACINTO COUSIÑO FIGUE ROA, JUEZ ORDINARIO DE DICHA JURISDICCIÓN, SOBRE DAR PRECIO A LOS VINOS. 1753.
6.- ROQUE COUSIÑO FIGUEROA, CURADOR ADLITEN DE JOSÉ BLAS CORREA Y DE SU MUJER CLARA FRANSCISCA DE OGANDO, CON JUAN DE OGANDO Y RIVERA Y SUS HERMANOS, SOBRE DEMANDA DE AGRAVIOS HECHOS POR EL RECEPTOR JUAN ANTONIO FREJOMIL. 1758.
7.- ROQUE JACINTO COUSIÑO FIGUEROA, LICENCIADO, COMO MARIDO DE GESTRUDIS DE BARROS ALEMPARTE CON JOSÉ AYERDI Y LUYANDO Y SU MUJER. MISIÓN EN POSESIÓN DE BIENES DEL VÍNCULO QUE FUNDÓ EL LICENCIADO ALONSO GARCÍA EN PONTEVEDRA. 1775.
8.- JOSE DE AYERBE Y LUIANDO Y Mª JOSEFA DE BARROS, CON EL LICDO JACINTO COUSIÑO Y GERTRUDIS GARCIA DE BARROS, SU MUJER. MISION EN POSESION DE LA GRANJA DE STA. MARGARITA, BIENES DE QUE FUNDARON VINCULO ALONOS GARCIA Y LUCAS GARCIA DEBARROS. 1776.
9.- DON JACOBO MAS VILLAFUERTE, LICENCIADO, CON DON FRANCISCO PAULA COUSIÑO Y EL AYUNTAMIENTO DE PONTEVEDRA, SOBRE QUE AL PRIMERO SE LE ADMITIESE A LA POSESION DE AQUELLA JUDICATURA, Y OTROS PARTICULARES. 1809.
10.- JACINTO COUSIÑO Y GARCÍA CON FRANCISCO DE PAULA COUSIÑO. MISIÓN EN POSESIÓN DE LOS BIENES DEL VÍNCULO FUNDADO POR ALONSO GARCÍA Y AGREGACIÓN HECHA POR LUCAS GARCÍA DE BARROS, CURA DE CARBALLEDO. 1815.
11.- EL FISCAL DE SU MAJESTAD Y EL JUEZ DE LA VILLA DE PONTEVEDRA CON EL ALCALDE DE LA MISMA SOBRE COMPETENCIA ACERCA DEL CONOCIMIENTO DE LOS AUTOS DE PARTIJA INTENTADA POR MARÍA GERTRUDIS COUSIÑO. 1826.
12.- RAMON COUSIÑO Y ANTONIO HERMIDA CON MANUEL GARCIA Y GRANVIN: SOBRE INTERDIC TO DE AMPARO DE POSESION POR EL CIERRE DE UN MONTE COMUN EN ABECIL. 1846.
Mostramos los 12 documentos más antiguos encontrados en el ARG.
Personas célebres con el apellido Cousiño
Relación de personas célebres o personas con alguna relevancia social, cultural, cientifica, etc. que tienen en sus apellidos, el apellido Cousiño
1.- Roque Jacinto Cousiño, que foi sobriño do Pai Sarmiento, ademáis de avogado e historiador pontevedrés do século XVIII.
2.- Gomes Cousiño, veciño de Betanzos no século XV.
Fuentes y bibliografía
Esta es la bibliografía que recoge el origen, significado, la historia, la distribución y otros datos del apellido Cousiño empleados en la redacción de este artículo.
- Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona,.
- RAG, Dicionario da Real Academia Galega,
, ,.
- Xunta de Galicia, Nomenclátor de Galicia,
Xunta de Galicia,.
- Boullón Agrelo, A.I.; Sousa Fernández, X., Cartografía dos apelidos de Galicia,
Instituto da Lingua Galega - USC, .
- INEbase, Aplicativo Apellidos,
INE, .
- ARG, Arquivo do Reino de Galicia,
Xunta de Galicia,.
- MCU, Portal de Archivos Españoles,
,.
- Universidade de Vigo, Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval,
, .
- Otero Pedrayo, R., Gran Enciclopedia Gallega,
Editorial Silverio Cañada, .
- Otero Pedrayo, R., Gran Enciclopedia Gallega,
Editorial Silverio Cañada, .
- Ferreira Priegue, E., Galicia en el comercio de marítimo medieval,
, Fundación Pedro Barrié de la Maza, .